سهم چابهار از اقتصاد دریامحور چقدر است؟/ ظرفیت‌های مغفول مانده پیدا و پنهان قلب سواحل‌مکران
تاریخ انتشار : شنبه ۱۷ دی ۱۴۰۱ ساعت ۰۸:۱۶
کد مطلب: 19938
فرصت‌های عظیم و بی‌بدیل سواحل مکران که رهبرمعظم‌انقلاب از آن به عنوان «گنج‌پنهان» یاد می‌کنند در حوزه‌های گردشگری، تجاری، سکونتی، صنایع و شیلات، به دلیل عدم‌توسعه اقتصادی تاکنون بلااستفاده مانده و این بیانگر سهم ناچیز اقتصاد از دریا است.
گستره فعالیت‌های اقتصادی آبی فراتر فعالیت‌های سنتی مانند شیلات، گردشگری و حمل و نقل دریایی تعریف شده و مستلزم صنایع نوظهور از جمله انرژی‌های تجدید پذیر، آبزی پروری، فعالیت‌های استخراج در دریا، بیوتکنولوژی و زیست هواشناسی دریایی است.
بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد که سهم دریا از تولید ناخالص داخلی در کشورهای ساحلی پیشرفته مثل اتحادیه اروپا ۵۰ درصد است، اما این رقم در کشور ایران، باوجود قریب به ۶ هزار کیلومتر نوار ساحلی، فقط ۲ درصد است.
چابهار؛ قلب سواحل مکران و محور توسعه شرق کشور است
تنها بندر اقیانوسی ایران دارای اهمیت ویژه و خاصی برای کشور محسوب می‌شود، به‌گونه‌ای که به دلیل بهره‌مندی این بندر از موقعیت استراتژیک جهت ترانشیپ و ترانزیت کالاهای بنادر حوزه خلیج‌فارس، افغانستان و آسیای میانه در صورت توجه و سرمایه‌گذاری مناسب و فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم، می‌تواند در راستای ثروت‌آفرینی و توسعه شرق کشور نقش ویژه‌ای ایفا کند.
از سوی دیگر بندر چابهار، علاوه بر اینکه می‌تواند نقشی مهم در پشتیبانی از منطقه شرق کشور و همچنین توسعه کریدورهای ترانزیتی در ایران ایفا کند، ممکن است امید اصلی کشور برای پایداری در تجارت بین‌المللی دریایی در آینده نه چندان دور باشد.
در مجموع با توجه به اینکه گستره‌های آبی در واقع به عنوان یکی از عناصر قدرت سیاسی و ظرفیت‌های رشد اقتصادی ایران محسوب می‌شود به همین جهت کشورمان همواره به عنوان قدرت تأثیرگذار در جهان مطرح بوده است و اکنون این نقش می‌تواند با برنامه ریزی و طرح‌های نوظهور و روزآمد تقویت شود.
وی افزود: برخلاف ظرفیت‌های موجود متاسفانه استفاده جامع و مناسبی از ظرفیت‌های اقتصاد دریا محور ایران نشده است؛ نخستین دلیل در این خصوص عدم وجود برنامه‌ریزی عملی صحیح در خصوص مدیریت اقتصاد کلان کشور است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: علی‌رغم وجود اسناد بالادستی بسیار مانند برنامه‌های توسعه به‌دلیل عدم باور به لزوم حرکت در مسیر برنامه‌های توسعه توسط مدیران و عدم تغییر رویکرد مدیریتی خود هیچ‌گاه از ظرفیت های موجود در این حوزه استفاده نشده است.
وی ادامه داد: این موضوع در حالی اتفاق می‌افتد که مزیت‌های دریایی در ایران به گونه‌ای است که اگر تنها در بعد ترانزیتی مورد بهره‌برداری قرار می‌گرفت می‌توانست یکی از پایه‌های اساسی درآمد و رشد اقتصادی کشور همین بخش باشد.
وی افزود: این گونه مزیت‌ها هنگامی بیشتر قابل توجه می شود که موقعیت جغرافیایی خاص ایران را نیز در نظر داشته باشیم؛ مساله‌ای که خود مزیت‌های مطلقی به لحاظ اقتصادی برای این اقتصاد در کشور ایجاد می‌کند.
کارشناس امور اقتصادی اظهار کرد: قرار‌گیری ایران بر سر چهارراه ترانزیت جهانی به گونه‌ای که از جنوب از طریق خلیج‌فارس با عمده‌ترین کشورهای تولیدکننده نفت، در شمال، غرب و شرق هم با کشورهایی همجوار باشد که با جمعیت زیاد خود بازاری چند صدمیلیونی را به همراه دارند، باعث می‌شود لزوم توسعه اقتصاد دریامحور بسیار حیاتی به نظر برسد.
توسعه اقتصاد دریامحور در ارتقاء جایگاه دفاعی- امنیتی نقش بسیار مهمی دارد
وی ادامه داد: توسعه اقتصاد دریامحور تنها اثرات مطلوب و مثبتی بر اقتصاد کشور نخواهد داشت بلکه نقش بسیار مهمی در ارتقاء جایگاه دفاعی- امنیتی و توسعه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا خواهد کرد.
وی افزود: در شرایط کنونی بیشترین فعالیت در عرصه‌های سواحل آبی کشورمان در محدوده‌های شهری و روستایی مربوط به تأسیسات بندری و نظامی است که این فعالیت‌ها فقط ۵ درصد سواحل را به خود اختصاص داده و ۹۵ درصد ظرفیت ساحلی کشورمان، بدون استفاده باقی مانده است.
کارشناس اقتصادی بیان کرد: برای استان‌هایی نظیر سیستان‌و‌بلوچستان که تاکنون عملا هیچ بهره مطلوبی از ظرفیت‌های اقتصاد دریا نداشته اند و در شرایط کنونی در خیز نخست برای توسعه هستند اقتصاد دریامحور می‌تواند زمینه را برای توسعه اقتصادی پایدار فراهم سازد.
وی ادامه داد: این موضوع از چند طریق قابل دست‌یابی است؛ نخست تولید انرژی‌های نو از طریق دریا مانند تولید انرژی برق از طریق جزر و مد است که ظرفیت عظیم سواحل اقیانوسی سیستان‌و‌بلوچستان از این ظرفیت به خوبی برخوردار است.
توجه به اقتصاد دریامحور در سیستان و بلوچستان اولویت است
محمد کرمی، استاندار سیستان‌و‌بلوچستان گفت: موقعیت ویژه سرزمینی، ظرفیت‌های متعدد معدنی و مرزی، وجود تنوع زیستی و دسترسی به آب‌های آزاد بخشی از پتانسیل‌هایی است که به واسطه دریا در اختیار این استان قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه زمانبندی پروژه‌های عمرانی به منظور آگاهی از آخرین وضعیت پیشرفت آنها ضروری است، گفت: قطعاً اگر پروژه‌ها برنامه زمانبندی نداشته باشند مسئول انجام پروژه در اغلب موارد متحمل خسارت می‌شود.
استاندار سیستان‌و‌بلوچستان با تاکید بر اینکه باید از سرمایه‌گذاران استقبال کنیم تا این استان توسعه یابد، افزود: آینده این منطقه بسیار روشن است، بنابراین باید با تلاش فراوان از این وضعیت خارج شویم.
کرمی با اشاره به خدمات نظام جمهوری اسلامی در این استان، خاطرنشان کرد: البته باید برای جبران عقب ماندگی‌های تاریخی این خطه در بخش‌های راه و آب همه مسئولان تلاششان را مضاعف کنند.
انتهای پیام/
